W świecie przyrody zaloty nie zawsze są pełne czułości i pięknych rytuałów. U niektórych grup zwierząt spłodzenie potomstwa stanowi istotne zagrożenie życia. Tzw. kanibalizm seksualny, często kojarzony jest właśnie z pająkami, tymczasem miłosne życie pająków jest o wiele bardziej wyrafinowane.
W świecie pająków jest tak, że to samice są większe i bardziej krwiożercze od samców. Kopulacja czasami jest ostatnią rzeczą, którą za swego życia doświadczy nieszczęsny samiec. Pod warunkiem, że nie da się zjeść przed samym aktem miłosnym!
Dlaczego samice mają drapieżne zakusy wobec samców, które mogą zapewnić przedłużenie ich genom? Po prostu traktują partnerów jako źródło kalorii, potrzebne do złożenia większej ilości jaj. Najedzone i dobrze odżywione samice są mniej skłonne do pożerania swych partnerów. Przez miliony lat samce wypracowały szereg mechanizmów, które po pierwsze mają im ułatwić zbliżenie się do samicy, a po drugie przeżycie kopulacji.
Pajęcza gra miłosna
Jak się okazuje sieć pajęcza służy nie tylko do zdobywania pokarmu. Niektóre samce używają sieci do pętania szczękoczułków głodnej samicy w czasie kopulowania. Innym sposobem jest unieruchamianie narządów gębowych samicy za pomocą różnych kolców i wyrostków, które znajdują się na odnóżach lub głowotułowiu samców.
Samce tygrzyka paskowanego Argiope bruennichi są tak małe, że samice nie wyczuwają ich na swoich sieciach. Darownik przedziwny Tibellus oblongus, przekupuje samicę jadalnym prezentem – owadem owiniętym w kokon.
Skakuny, które mają doskonały wzrok, popisują się przed samicami swego rodzaju tańcem. Potrząsają przednimi nogami i nogogłaszczkami, wprowadzając w drgania swój odwłok, którego wibracje samice odbierają w postaci dźwięku. Motacze nadrzewne Anyphaena accentuata natomiast bębnią rytmicznie o powierzchnię liści, niczym profesjonalni bębniarze.
Inne gatunki wykorzystują spryt: samce wybierają sieci na których znajdują się niedojrzałe, niegotowe jeszcze do kopulacji samice. Po przeobrażeniu, gdy samica zrzuci wylinkę, samiec przystępuje do kopulacji z bezbronną jeszcze przez jakiś czas samicą.
Natomiast niektóre pająki krabokształtne wdrapują się na odwłok większej samicy i czekają, aż będzie zajęta jedzeniem upolowanej zdobyczy. Samiec wykorzystuje tę chwilę na kopulację, po czym szybko się oddala.
Bokochody Xysticus stosują nieco bardziej wyrafinowaną strategię. Samiec, spotkawszy samicę, w odpowiedni sposób głaszcze i opukuje ją odnóżami, wprowadzając ją w trans. Ta staje się uległa, ale na wszelki wypadek samiec wiąże ją jeszcze delikatną przędzą. Po kopulacji samiec szybko się oddala, a samica po kilku minutach budzi się z transu.
U krzyżakowatych Araneidae samce sygnalizują swoje zamiary szarpiąc za nitki pajęczyny w określonym, specyficznym dla danego gatunku rytmie. Jeśli samicy spodoba się rytm samca odpowiada w podobnym rytmie. Jeśli natomiast nie jest zainteresowana staraniami samca wystukuje rytm wyraźnie dający do zrozumienia samcowi, że nie jest mile widziany.
Pozostaje jeszcze jeden szczegół do omówienia, który rzuci nieco inne światło na ryzykowną rolę samców. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej samce koncentrują się praktycznie wyłącznie na poszukiwaniu partnerki, przez co często całkowicie przestają się odżywiać i wkrótce giną z głodu i wyczerpania. W takim przypadku ryzyko bycia pożartym przez samicę nie wydaje się tak strasznym; w końcu w przypadku sukcesu samiec zdobywa największą nagrodę: przedłużenie swoich genów.
Zdjęcia pochodzą z serwisu Pixabay.
Jeśli lubisz ciekawostki przyrodnicze, to koniecznie zajrzyj do innych wpisów z serii CIEKAWOSTKI O ZWIERZĘTACH!
Jakie ciekawostki! 😀