Bardzo ekologiczny papier

Namiastkę papieru produkowali starożytni Egipcjanie – zwali go papirusem. Najstarsze zachowane zabytki piśmiennictwa na papirusie pochodzą z trzeciego tysiąclecia p.n.e., a ściślej z ok. 2400 r. p.n.e.  2 tysiące lat – już prawie tyle liczy historia papieru. Wymyślił go w 105 roku naszej ery Chińczyk, Ts’ai Lun. Chińczycy długo strzegli tajemnicy produkcji papieru. Dopiero po 600 latach umiejętność tę poznali Koreańczycy, a stamtąd rozprzestrzeniła się na cały świat. Papier powstaje z rozdrobnionych włókien roślinnych. Włókna te, zwane fibrylami, zbudowane są z cienkich nitek – mikrofibryl. Używane są zwykle włókna naturalne, stanowiące komórki o kształcie wydłużonym – głównie celulozowe. Najpopularniejszym ich źródłem jest pulpa drzewna, przygotowywana z miękkiego drewna. Chemicznie to czysta celuloza i hemiceluloza, zespolone ligniną. Proces tworzenia pulpy roślinnej polega na rozdrabnianiu fibryl na elementarne nitki celulozowe, dzięki czemu zwiększa się powierzchnia włókien i ich zdolność do tworzenia dających się formować struktur – jak np. arkusze. Wszystkie rodzaje papieru czerpanego powstają ze zmiażdżonych i zmiksowanych na pulpę włókien roślinnych i przeróżnych dodatków.

Jednakże współczesny świat rabunkowej gospodarki leśnej powoduje, że każda ryza papieru jest obecnie na wagę złota. W dobie internetu i komputeryzacji może się wydawać oczywiste, że papier pójdzie do lamusa, a jednak tak się nie stało.

Co możemy zrobić, żeby być w zgodzie ze środowiskiem, a jednocześnie nie rezygnować z przyjemności wertowania klasycznej książki? Jedną z opcji jest odzyskiwanie papieru z makulatury.

Wyliczono, że użycie do produkcji papieru 1 tony makulatury, zamiast celulozy z drzew, pozwala zaoszczędzić ok. 25 000 litrów wody, ok. 1500 litrów ropy (mnie więcej tyle paliwa zużywa tir z ładunkiem na trasie z Białegostoku do Lizbony)  i ok. 4000 kWh prądu (tyle mniej więcej zużywa rocznie 4 osobowa rodzina w Polsce). (Za pomocą co się dzieje z makulaturą) Średni wskaźnik wykorzystania makulatury w Europie wynosi 43%. Ewenementem na skalę światową są Austriacy, którzy rocznie odzyskują nawet do 120% papieru, co oznacza, że przerabiają więcej makulatury niż zużywają papieru na własne potrzeby!

Pomysł na nowe źródła pozyskiwania surowca na papier pojawił się o dziwo w krajach mało rozwiniętych, gdzie idea ekologii nie jest silnie rozwinięta przez wysoki stopień biedy wśród ludzi. Papier, który tam powstał, a który obecnie cieszy się popularnością na całym świecie, i na całym niemal świecie jest produkowany w mniejszych lub większych ilościach, ma pewne cechy wspólne:

 jest 100% ekologiczny  wolny od obcych zapachów  wolny od zanieczyszczeń bakteryjnych  biodegradowalny – zamiast chloru używana jest soda kaustyczna  każda partia jest absolutnie niepowtarzalna, skład pulpy papierowej jest bowiem ściśle uzależniony od …

kupy!            

Pierwszy taki papier powstał z odchodów słonia. Obecnie taki ekologiczny papier można uzyskać z odchodów każdego roślinożercy, który nie trawi celulozy, m.in. nosorożce, renifery, owce, kangury, pandy. Przykładowo słoń daje dziennie około 50 kg odchodów, co daje 115 kartek papieru, a przykładowo każda kupa łosia daje 50 kartek papieru.

Poniżej przedstawiam technologię produkcji zapożyczoną z http://www.elephantdungpaper.com/process.html 1. Zbieranie materiału

2. Płukanie

3. Gotowanie przez 5 godzin z sodą kaustyczną

4. Rozdrabnianie włókien

5. Farbowanie na pożądany kolor

6. Formowanie kul o podobnej wielkości (w przypadku słoni około 300 – 400 gram)

7. Rozprowadzanie materiału na ramie z siatką i suszenie na słońcu

9. Oddzielanie od siatki i piaskowanie dla uzyskania gładszej tekstury

Papier gotowy!

Wykorzystanie odchodów zwierzęcych do produkcji papieru ma pozytywne znaczenie nie tylko ze względu na ochronę środowiska, ale również ze względu na rolę jaką odgrywa wśród biednych społeczności. Firma Ellie Poo Paper Company dzięki sprzedaży swojego papieru pomaga chronić słonie na Sri Lance. Pomaga również mieszkańcom biednych wiosek, płacąc im za zbieranie odchodów i przetwarzanie ich na papier.

Spotkałam się z opiniami, że produkcja papieru z odchodów może zaszkodzić populacji chrząszczy z rodziny gnojarzowatych, które toczą kule z odchodów, a następnie składają do nich jaja. Wydaje mi się, że nie da się zebrać wszystkich odchodów, a te zbierane na pewno nie są „zdzierane” do zera i jakaś część zostaje nienaruszona, tak że chrząszcze mają możliwość utoczyć odpowiedniej wielkości kulę. Co myślicie?

Produkcja ekologicznego papieru rozpoczęłą się również w Polsce, m.in. na Kaszubach, w Koszowatce oraz Łosiowej Dolinie. Swych sił próbuje również Zoo we Wrocławiu. Powodzenia! 🙂