Jak zdobyć doświadczenie potrzebne do znalezienia pracy

W drugim wpisie cyklu „Studia biologiczne a przyszła praca” chciałabym się skoncentrować na jednej bardzo ważnej rzeczy: kwalifikacjach. Sam dyplom to niestety często za mało. Powiedziałabym, że najważniejsze w szukaniu pracy oprócz dyplomu, jeśli nie ważniejsze, jest doświadczenie. Ten wpis będzie o tym jak zdobyć doświadczenie potrzebne do znalezienia pracy, czyli jak zwiększyć swoją szansę na znalezienie pracy po studiach biologicznych i pokrewnych.

Doświadczenie warto zdobywać przez cały okres studiów. Nie tylko w pełni wykorzystujemy dany nam czas, ale poszerzamy w ten sposób swoje horyzonty, poznajemy ciekawych ludzi i zdobywamy cenne znajomości, ale przede wszystkim gromadzimy punkty do naszego przyszłego CV.

Na początek musisz wykreślić ze swojego życia słowo „bierność”. Siedząc jedynie na zajęciach i w bibliotece może zapewnisz sobie dyplom na „5” i dumę rodziców, ale nie ułatwi Ci to szukania pracy. System studiów w Polsce niestety opiera się w większości na wykładach, stosunkowo niewiele jest zajęć terenowych, a jeśli są to w dużych grupach i w okrojonej liczbie godzin. Wykłady daleko odbiegają od modelu amerykańskiego, w którym studenci biorą czynny udział w wykładach. W realiach polskich dużo zależy od wykładowcy, ale w większości wypadków są to po prostu dyktowane prezentacje. Nie każde studia proponują też praktyki studenckie.
A więc jak zdobyć doświadczenie tak cenne na etapie szukania pracy?

Wybór kursów dodatkowych

Oprócz narzuconych przedmiotów programowych, każdy student może wybrać sobie kursy dodatkowe. Umówmy się, że pierwszy rok może nie jest najlepszym czasem na dobieranie sobie wielkiej ilości kursów. Raz, że to przeważnie na pierwszym roku jest najwięcej przedmiotów i największy przesiew studentów, dwa trzeba się wdrożyć w tryb studiowania, a trzy nie zawsze wie się jeszcze w jakim kierunku chciało by się dalej dokształcać. Ale jest to cały rok, żeby popytać starsze roczniki na co warto się wybrać, przejrzeć katalog kursów i zapisać się może na jakiś mało popularny kurs? Może kurs fotografii przyrodniczej? Nigdy nie wiadomo jaka umiejętność może przydać się w dalszym życiu, więc czasami warto rozważyć wybór kursów, które być może nas nie interesują, ale zapewniają dostarczenie konkretnej umiejętności.

Kursy z certyfikatami

Certyfikaty czasami są cenne na równi z np. ze studiami podyplomowymi. I tutaj mamy cały wachlarz do wyboru: od języków, poprzez kursy komputerowe, po profesjonalne kursy niezbędne do zdobycia konkretnej pracy. Wybierając kursy związane z tematyką Twoich studiów warto wystąpić o dofinansowanie lub poszukać jednostki, które finansują inicjatywy studenckie.
Przykładem kursu z egzaminem praktycznym i teoretycznym, po którym możesz od razu startować na rynku pracy jest kurs na obserwatora ssaków morskich (z ang. MMO). Konieczna jest znajomość języka angielskiego, opłata za wpisowe i materiały dydaktyczne, dojazd do miejsca docelowego (takie kursy odbywają się tylko w kilku miejscach świata, m.in. w Anglii i Australii), nocleg i wyżywienie.

Wymiany studenckie i kursy zagraniczne

Wszyscy słyszeli o Erasmusie – przeważają raczej opinie pozytywne, ale dużo jest też głosów, że Erasmus to po prostu półroczne wakacje. Można trafić w różne miejsca, gdzie będzie różny poziom nauczania i traktowania studentów z wymiany, ALE. Ale czy nie można sobie wymarzyć lepszego sposobu na przekonanie się, czy życie za granicą jest dla mnie? Czy jestem w stanie przełamać barierę językową, być może również różnice kulturowe? I znowu cenne doświadczenia, kontakty na nowej uczelni, ale też ze studentami z całego świata mogą otworzyć nam wiele furtek w przyszłości, zainspirować i dać pomysł na przyszłość.
Można też zapisać się na kursy za granicą. Są to kursy organizowane przez uczelnie, albo przez jednostki pozarządowe. W obu przypadkach są płatne, ale można starać się o dofinansowanie. Ja np. spełniłam swoje marzenie o Ameryce Południowej i pracy w terenie zapisując się na kurs Ekologii Tropikalnej w Wenezueli. Wspaniała opieka Wenezuelczyków, piękno przyrody i badania terenowe w stacji badawczej w lesie tropikalnym było przeżyciem, które będę wspominać do końca życia. O ten punkt w CV też najczęściej mnie pytano podczas rozmów kwalifikacyjnych, niezależnie od tego, czy papiery składałam na stanowisko urzędowe, pracownika biura podróży, czy pośrednika ubezpieczeniowego.

Koła przyrodnicze

Zapisanie się do koła przyrodniczego to bardzo prosty sposób, aby rozwijać swoje zainteresowania i doskonalenia się w konkretnej dziedzinie. Pamiętaj, że specjalista w danej dziedzinie jest cenniejszy niż 50 osób, które zna się na kilku rzeczach na raz, ale jedynie w podstawowym zakresie. Ponadto zdobywasz znajomości z osobami, z którymi w przyszłości możesz stworzyć coś wspólnego, a może w kole będzie Twój przyszły pracodawca lub pracownik?

Wolontariat

Wolontariat to wciąż najprostszy sposób na zdobycie cennego doświadczenia potrzebnego w szukaniu pracy. Niestety w Polsce jest tak, że miejsca będące atrakcyjne z punktu widzenia biologa/przyrodnika mają bardzo niski budżet. Innymi słowy nie stać je na zatrudnianie pracowników. A że pracy zwykle bywa dużo i brakuje rąk do pracy, pojawia się możliwość wolontariatu, czyli pracy za darmo w zamian za doświadczenie. Parki Narodowe, ogrody zoologiczne i botaniczne, muzea przyrodnicze, geologiczne to tylko niewielka część miejsc do których można się udać z pytaniem o możliwość odbycia wolontariatu.
Innym rodzajem wolontariatu jest pomoc przy organizacji konferencji, wolontariat w różnych jednostkach na uczelni, a także wolontariaty zagraniczne. Te ostatnie niestety często wiążą się z dużymi kosztami ze strony wolontariusza.

Udział w konferencjach

Jeśli poważnie myślisz o karierze naukowej poważnie zainteresuj się tym tematem. Może w Twojej okolicy organizowane są darmowe konferencje międzynarodowe? Warto tam być, aby zobaczyć jak to wygląda, posłuchać ciekawych prezentacji, poznać prelegentów z całego świata, dowiedzieć się na czym polega praca od podszewki, zdobyć cenne znajomości, zainspirować się. A jeszcze lepiej starać się o możliwość czynnego wzięcia udziału w konferencji – ćwiczenie publicznego przemawiania, prezentowanie i obrona swojego stanowiska to umiejętności, które mogą się przydać w każdym zawodzie. A i do CV będzie co wpisać.

Aktywność na zajęciach i dobre relacje z wykładowcami

Wydaje się proste, ale nie jest takie oczywiste. Nie chodzi tu oczywiście o lizusostwo, ale o bycie aktywnym. Jeśli student udziela się na zajęciach, wykazuje zainteresowanie, bierze udział w aktywnościach poza programem studiów, może dostać szansę np. na miejsce z zespole badawczym; na początek jako wolontariusz. Albo dostanie propozycję doktoratu. Będzie mógł swobodnie rozmawiać z wykładowcą, czy może dostać gdzieś miejsce na staż lub wolontariat. Może wyjazd w teren, albo na ciekawą konferencję?

Pamiętaj, aby zawsze prosić o list referencyjny po zakończonym wolontariacie.

Blogowanie

Serio, blogowanie może przynieść Ci nie tylko przyjemność i upust dla kreatywności. O czym pisać? Chociażby o życiu studenckim! Ile kosztuje w danym mieście, jak wynająć mieszkanie, plusy i minusy mieszkania w akademiku, jak zdać ciężki egzamin – na co głównie zwrócić uwagę podczas nauki, jakie kursy dodatkowe warto wybrać, itd, itd. Można też pisać o swojej pasji, wtedy zwiększa się szansę, na to, że ktoś odezwie się z prośbą o wpis gościnny lub artykuł. Jest też dużo stron, które poszukuje osób do pisania artykułów, warto się tym zainteresować. A jeśli będzie się aktywnie prowadzić bloga i blog będzie miał dobre zasięgi, to nie tylko jest szansa, że zaczniesz na nim zarabiać, ale być może blogowanie stanie się Twoim przyszłym zawodem. Jeśli wdrożysz się w blogowanie, to Twoje CV zapełni cenne doświadczenie w postaci SEO, pozycjonowania, znajomości WordPress lub innej platformy do blogowania i innych cennych umiejętności.

Studia doktoranckie

Jeśli poważnie myślisz o karierze naukowej to będą one niezbędne. Ale mogą też służyć do kilkuletniego odroczenia szukania pracy. W tym czasie zdobywasz doświadczenie prowadząc swój projekt badawczy, prowadzisz zajęcia ze studentami, bierzesz czynny udział w konferencjach, masz szansę na zdobycie stypendiów i grantów na badania, a pisząc artykuły naukowe zdobywasz cenne punkty na międzynarodowej arenie naukowej i stajesz się specjalistą w obranej przez siebie dziedzinie.