Praca dla biologa - lista inspirujących zawodów
Praca dla biologa – po studiach do znudzenia wpisywałam tę frazę w wyszukiwarkę internetu. I nie powiem, płakać mi się chciało, bo ofert było tyle co kot napłakał, a wymagania dla osoby zaraz po studiach jak zwykle z kosmosu. Ale tak naprawdę nie wiedziałam co chcę dokładnie robić. W głowie miałam tylko, że fajnie było by wykorzystać wykształcenie i pracować trochę w terenie, trochę za biurkiem. Długo trwało, aż w końcu znalazłam to co chciałabym robić, ale tu znów, samo wykształcenie to było za mało. Na szczęście dano mi szansę, żeby się wdrożyć w czasie pracy.
Biologia może być punktem wyjścia. Jeśli już będziesz wiedzieć co Cię interesuje, to tak możesz pokierować swoim wykształceniem, aby łatwiej osiągnąć przyszły cel – wymarzoną pracę.
A teraz przedstawiam listę zawodów – od tych najbardziej oczywistych, po bardziej niszowe, ale być może bardziej ciekawe. Większość z nich wymaga dodatkowych kwalifikacji poza dyplomem biologii, dlatego warto odpowiednio wcześniej wiedzieć jakie wymagania należy spełnić, aby mieć szansę w procesie rekrutacji.
Nauczyciel biologii
Warunek konieczny: studia na uczelni pedagogicznej lub dwuletni kurs pedagogiczny. Możliwość pracy jako nauczyciel przyrody lub biologii.
Korepetytor
Dobra wiadomość – po biologii można udzielać korepetycji lub lekcji przygotowawczych do egzaminów nie tylko z biologii – do tego nie potrzebny jest żaden dyplom (chociaż dyplom i certyfikaty z pewnością ułatwią znalezienie uczniów). Może to być praca dorywcza w czasie studiów, ale jeśli znajdzie się odpowiednie grono odbiorców to może to być praca na stały etat. Bardzo modne są obecnie różnego rodzaju korepetycje, czy nawet kursy przygotowujące do matur, na olimpiady, czy na studia (zwłaszcza medyczne).
Naukowiec
Można rozpocząć karierę naukową nawet po licencjacie, ale przy wyborze tej ścieżki zawodowej najlepiej zdecydować się na doktorat, który przecież też daje możliwość zarobku. Można pozostać na uczelni i realizować projekty prowadzone przez daną uczelnię, albo postarać się o własny grant na badania autorskie. Można zatrudnić się w innych jednostkach, np. PAN, czy wyjechać za granicę, gdzie naukowcy mają zdecydowanie większe możliwości zatrudnienia i lepsze perspektywy zarobku.
Praca dla organizacji pozarządowych
W tej kategorii umieściłabym wszystkie organizacje związane z ochroną przyrody. Problem z tego typu organizacjami jest taki, że zdecydowana większość osób do nich należąca to wolontariusze. Aby dostać pracę, trzeba wykazać się interesującym CV i bez doświadczenia w różnych dziedzinach ani rusz. Jednak warto być częścią tych organizacji już w okresie studiów, bo to zwiększa nasze szanse na zdobycie doświadczenia, dobrych kontaktów i oglądu na bieżące sprawy ochrony przyrody w Polsce.
Na terenie Polski prężnie działają m.in: WWF, PETA, Greenpeace, Klub Gaja, Koalicja Klimatyczna, Fundacja Ekorozwoju, Fundacja Aeris Futuro, Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, Zielone Płuca Polski , czy Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot.
Laborant
Możliwości zatrudnienia dla laboranta jest na prawdę sporo: w branży materiałów chemii budowlanej, spożywczej, farmaceutycznej, w prywatnych firmach, instytucie zajmującym się przeprowadzaniem badań materiałów drogowych, w Zakładach Higieny Weterynaryjnej, w instytucie zajmującym się oczyszczaniem ścieków, w Sanepidzie, czy w Inspektoracie Celnym.
Urzędnik
Urzędy, Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska i Generalne Dyrekcje Ochrony Środowiska, Ministerstwo Ochrony Środowiska, ale też Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, czy inne instytuty związane z budową dróg i autostrad; Zarząd Zieleni Miejskiej, etc, etc. Prawdą jest, że preferowane wykształcenie w tych miejscach to np. ochrona środowiska, ale biolog, jeśli tylko dobrze spisze się na egzaminie kwalifikującym też ma szansę na staż urzędniczy. Być może celnik na lotnisku wyszukujący przemycanych zwierząt lub części zwierząt, które objęte są zakazem wywozu będzie ciekawszą alternatywą dla siedzenia w papierkach?
Preparator – sztuka taksydermii
Z pewnością nie jest to praca dla każdego. Taksydermia to sztuka wypychania i modelowania, tak, aby martwe zwierzę zachowało kształty i wygląd żywego zwierzęcia. Taksydermiści przygotowują eksponaty komercyjnie dla muzeów, myśliwych i wędkarzy. Nie jest to już tak popularne zajęcie jak w ubiegłym wieku, ale wciąż jest na nie zapotrzebowanie.
Behawiorysta i treser
Behawioryzm zwierząt to nic innego jak nauka o zachowaniu się zwierząt. Behawiorysta obserwując zachowanie np. psa i znając jego historię, ma szansę tak wpłynąć na jego zachowanie, żeby ułożyć go pod specyficzne warunki w domu, w którym mieszka. Może kojarzysz program „Zaklinacz psów„? Jego prowadzący Cesar Millan jest właśnie behawiorystą psów, który z wystraszonego lub agresywnego psa potrafi „zrobić” pogodnego i współpracującego przyjaciela domu.

Nadzór przyrodniczy
Nadzór przyrodniczy to działania mające na celu zapewnienie zgodności realizacji inwestycji z wymogami ochrony przyrody. Budowa dróg, wycinka drzew, roboty ziemne, melioracje i inne prace wymagają stałej obecności eksperta przyrodnika podczas realizacji danego przedsięwzięcia. Eksperci przyrodnicy mają za zadanie minimalizować potencjalnie negatywny wpływ inwestycji na środowisko.
Wykonywanie tego zawodu wiąże się ze zdobyciem dodatkowej kwalifikacji jakim jest odbycie kursu i zaliczenie egzaminu, np. na stanowisko „Inspektora Nadzoru Terenów Zieleni”.
Edukator ekologiczny
Edukacja ekologiczna i edukacja przyrodnicza są obecnie na topie. Możliwości działania w tym zakresie jest na prawdę dużo. Problemem może być zdobycie funduszy na realizowane projekty. Największe szanse rozwoju ma się, gdy mamy finansowanie rządowe lub z innych źródeł. Wtedy każda jednostka oświatowa chętnie będzie nas u siebie widziała, bo sama nie musi ponosić żadnych kosztów. Rozwój na własną rękę ma właśnie to jedno ograniczenie, że nie każdy będzie chciał nam zapłacić, za coś, co może dostać za darmo, w ramach różnych programów edukacyjnych. Trzeba się tu trochę bardziej wysilić.
Na początek proponuję rozejrzeć się po różnego rodzaju festiwalach ekologicznych, piknikach rodzinnych i innych imprezach plenerowych – można zainspirować się tym jak inni wykorzystują swoją wiedzę, np. o segregowaniu śmieci i w kreatywny sposób przekazują ją innym.
Można też od razu poszukać jakieś jednostki zajmującej się edukacją ekologiczną i przekonać się jak to wygląda od podstaw.
Animator przyrody
W moim mieście organizowane są lekcje przyrody w terenie. Jest to świetny sposób na wyciągnięcie dzieci i młodzieży z domów i zainteresowanie ich przyrodą. Czasami w teren zabierany jest mikroskop, pod którym obserwuje się zebrane skarby, czasami książki o zwierzętach w przypadku gorszej pogody, a czasami ekwipunek artystyczny do stworzenia czegoś kreatywnego, np. swojego pierwszego zielnika.
Organizator wypraw
Jeśli masz żyłkę trapera i lubisz zarażać innych swą pasją to możesz pomyśleć na organizowaniu wypraw przyrodniczych, czy obozów dla dzieci i młodzieży z motywem przewodnim. Wyprawa pod namiot w poszukiwaniu tropów zwierząt lub ornitologiczny obóz dla młodzieży; tour po Parkach Narodowych wybranego województwa, czy liczenie ptaków nad Bałtykiem – pomysłów na turystykę przyrodniczą i ciekawe obozy dla dzieci jest wiele.
Specjalista od inwentaryzacji przyrodniczych
Inwentaryzacje przyrodnicze mogą być zlecane do oceny stanu przyrody danego miejsca, w celu np. stwierdzenia, czy w porównaniu do ubiegłych lat nastąpił wzrost czy spadek populacji jakiegoś gatunku zwierząt. Najwięcej jednak inwentaryzacji zleca się pod realizację budowy lub przebudowy dróg. O inwentaryzacjach przyrodniczych przeczytasz tutaj.
Ekspertyzy przyrodnicze
Różnią się trochę od inwentaryzacji swoim zakresem i celem. Bardzo popularne są ekspertyzy ornitologiczne oraz chiropterologiczne, czyli ocena możliwości występowania chronionych gatunków ptaków oraz nietoperzy w obiektach budowlanych oraz na drzewach. Ekspertyza taka jest wymagana zawsze wtedy, gdy planowana jest modernizacja, renowacja lub termoizolacja budynków, a także podczas wycinki drzew.
Ocena oddziaływania na środowisko
Szansę na tę pracę mają oczywiście wszystkie osoby po ochronie środowiska, ale biolodzy nie są na straconej pozycji.
Raport Oceny Oddziaływania na Środowisko jest dokumentem niezbędnym do uzyskania pozwoleń na realizację inwestycji, które w myśl ustawy oddziałują lub potencjalnie mogą oddziaływać na środowisko. Do każdej inwestycji wykonywane są również karty informacyjne przedsięwzięcia (KIP).
Dokumenty takie muszą dostarczyć wszystkie biura projektowe, tam warto więc szukać zatrudnienia.
Monitoring przyrodniczy
Biomonitoring polega na obserwowaniu i ocenie stanu przyrody (siedlisk, ekosystemów, populacji, gatunków, etc) oraz zachodzących w niej zmian. Wiąże się to z dużą ilością godzin spędzonych w terenie, ale też mozolnemu opracowaniu danych i tworzeniu raportów.
Strażnik Parku Narodowego lub Rezerwatu Przyrody
Praca marzenie, ale wiąże się też z dużym niebezpieczeństwem. W Polsce raczej w formie wolontariatu, ale za granicą jest to bardzo popularna forma ochrony przyrody, zwłaszcza tam, gdzie pojawiają się kłusownicy. W Parkach Narodowych w Afryce strażnicy są przeszkoleni do posługiwania się bronią. Ale już np. praca gdzieś na Malediwach, gdzie naszym obowiązkiem jest doglądanie żółwi morskich może być istną sielanką.
Pracownik ZOO, muzeum tematycznego, placówki edukacyjnej
Coraz więcej jest ciekawych miejsc w Polsce, w których potrzebni są ludzie z wiedzą i pasją. Oprowadzanie zwiedzających, tworzenie programów edukacyjnych, propagowanie ochrony przyrody, współpraca z jednostkami zagranicznymi to tylko kilka funkcji jakie można pełnić przy tego typu pracy.
Fotograf przyrody
Fotografia przyrodnicza ma swój czas, ale zdecydowana większość fotografów to amatorzy, wielbiciele przyrody. Ale czemu by nie przekuć swojej pasji na stały dochód? Znajomość zwyczajów zwierząt, ich występowania, aktywności, sposobu pożywiania są kluczem do dobrych kadrów. Sprzęt na początku wcale nie musi być z górnej półki. W sieci dostępnych jest wiele wskazówek i darmowych kursów na temat tego jak lepiej fotografować przyrodę. Zdjęcia można sprzedawać w bankach zdjęć (przeczytaj artykuł po angielsku jak zarabiać na bankach zdjęć klikając tutaj), drukować plakaty, sprzedawać odbitki, robić reportaże na zamówienie, sprzedawać zdjęcia do różnego rodzaju publikacji, wystawiać się na konkursach – czasami nagrody są na prawdę warte uwagi.
Autor tekstów, dziennikarz
Czy to książeczki edukacyjne dla zwierząt, czy monografie dotyczące danej grupy zwierząt, atlasy przyrodnicze, a może biografia słynnych przyrodników? Możliwości jest bardzo dużo, a oprócz strony autorskiej można przecież spróbować sił w redakcji, tłumaczeniu książek zagranicznych, czy sprawdzanie tekstu pod kątem merytorycznym.
Poza książkami jest możliwość pisania do czasopism, artykułów dla portali internetowych, czy komentarzy z różnego rodzaju imprez.
A jeśli masz zdolności graficzne lub plastyczne może zaczniesz tworzyć tablice edukacyjne na zamówienie? Tablice takie są potrzebne nie tylko dla stacjonarnych miejsc związanych z ochroną przyrody, ale również dla imprez plenerowych, konferencji, etc. Może nawiążesz współpracę z wydawnictwami i będziesz tworzyć krótkie ikonografki do podręczników i innych publikacji popularno – naukowych?
Obserwator ssaków morskich
Praca na morzach i oceanach świata. Połączenie pasji do ssaków morskich i misji ochrony przyrody. Niezbędny jest kurs na MMO. Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj.
Entomolog sądowy
Biolog w prosektorium? To nie science fiction! Entomolodzy przydają się w kryminalistyce do oceny czasu śmierci, a nawet do określenia miejsca zbrodni. Ale więcej na ten temat będzie do przeczytania w jednym z kolejnych wpisów.
Terapeuta współpracujący ze zwierzętami
Dogoterapia, felinoterapia, czy hipoterapia. To tylko 3 spośród wielu terapii wykorzystujących terapeutyczne cechy zwierząt. Oprócz wiedzy, potrzebne jest oczywiście zwierzę o pożądanych do terapii cechach. Osoby „leczące” zwierzętami są zapraszane do przedszkoli i szkół, a nawet do szpitali. Np.hipoterapia jest formą rehabilitacji z udziałem koni. Chodzi tu przede wszystkim o rehabilitację ruchową, ale obecnie coraz więcej dzieci dotkniętych autyzmem korzysta na nawiązywaniu więzi emocjonalnej z końmi.
Bloger na cały etat
O tym aspekcie wspominałam już w poprzednim wpisie. Blogowanie w tych czasach daje bardzo duże możliwości, przede wszystkim spełniania swojej pasji. Jeśli dobrze poprowadzisz swojego bloga, to może być to nie tylko sposób na dorobienie, ale też na pracę na pełen etat. Jako przykład podaje bloga „Na nowo śmieci„, z którego autorka uczyniła sposób na życie – koniecznie do niej zajrzyj.
Więcej na temat zarabiania na blogu znajdziesz u Michała Szafrańskiego na jego stronie i w książce „Zaufanie, czyli waluta przyszłości”, którą szczerze Ci polecam!
Opiekun zwierząt
Czy to w zoo, czy w agroturystyce, czy pogotowiach dla zwierząt, czy modnych ostatnio leśnych parkach dla zwierząt potrzebni są opiekunowie do dbania o czystość i zapewniania odpowiedniego pokarmu dla zwierząt. Nie jest to lekka praca, nie wszystkie zwierzęta można głaskać, a godziny pracy są bardzo restrykcyjne i bez wolnych niedziel! Godziny pracy w dużej mierze zależą od liczby pracowników w danym ośrodku, ale trzeba liczyć się z tym, że zwierzęta muszą jeść i pić codziennie, bez względu na porę roku i święta.
Wyprowadzanie psów, hotele dla psów
Praca dla biologa, ale też każdego wielbiciela czworonogów. Nie trzeba ku temu żadnego wykształcenia, ale zawsze jest to jakieś zajęcie związane z biologią/przyrodą. Szczerze powiedziawszy nie znam nikogo, kto by utrzymywał się z wyprowadzania psów, ale hotele dla psów, czy kotów stają się ostatnio coraz modniejsze i potrzebniejsze, więc warto się tym tematem zainteresować.
Fajne rzeczy można robić po biol-chemie 🙂
No tak, im bardziej różnorodny kierunek studiów, tym więcej możliwości 🙂
Zawsze chciałam pracować w Zoo 😀
Ja też 😁 nawet dostałam pracę na ciekawym stanowisku, ale z rezerwy, a że w między czasie dostałam inną pracę, to zrezygnowałam